Freelance UX designer Maarten Janssen deelde op Linkedin een interessante plaat die hij gemaakt had. Het viel hem op hoe we in Nederland vooral rechte lijnen en vakken gebruiken om 1,5 meter afstand van elkaar duidelijk te maken. Dat geeft ons een ruimte van 1,5m x 1,5m de ruimte om te bewegen. En garandeerd niet dat er altijd 1,5m afstand gehouden wordt.
Dat kan ook anders! In India zetten ze cirkels op 1,5m van elkaar waardoor je “gedisciplineerd” wordt om ook echt afstand te houden.
Ontwerpers zijn zich vaak in het bijzonder er van bewust dat een ontwerp (‘materiele ordening’) niet iets neutraals is, maar juist iets wat je kan gebruiken om een gebruiker te helpen, begeleiden, of beinvloeden.
Dit voorbeeld deed mij onmiddelijk denken aan een quote van de duitse filosoof Martin Heidegger die zegt “das Ding dingt” (uit het boek What Things Do van Peter-Paul Verbeek). Heidegger was er uitermate van overtuigt dat ‘dingen’ niet neutrale objecten zijn die je van een afstand bekijkt, maar waardoor je een relatie aangaat met de wereld om je heen. Structuren zoals strepen of cirkels op de grond veranderen jouw relatie met de wereld omdat ze de mogelijkheden in de wereld anders presenteren.
Een ander mooi voorbeeld, zo even uit mijn hoofd, van Bruno Latour gaat over de sleutel van een hotelkamer. Nu in tijden van RFID pasjes is dat minder relevant, maar in de wat oudere hotels krijg je vaak nog steeds een sleutel met daarbij een flinke zware sleutelhanger. Door die sleutelhanger word je als het ware geinstrueert om je sleutel bij de receptie af te geven als je even de deur uit gaat. Want dat grote ding meenemen is maar vervelend. Hierdoor kan je je sleutel niet kwijtraken, wat dan weer prettig is voor het hotel.
Al mijn kennis over dit onderwerp komt voort uit de stroming van techniekfilosofie waarin ik in mijn studie kennis mee gemaakt heb, namelijke de mediatie-theorie van Peter-Paul Verbeek. Als je daar nu meer over wilt leren raad ik van harte deze MOOC aan die een korte introductie geeft van Verbeek’s gedachtegoed: ‘Philosophy of Technology‘.
Meer van mijn schrijfsels met het thema filosofie?